na dzikusa: 28.09-06.10.2012 / Gobi

Jako, ze ekspedycja na Gobi byla wyprawa wewnatrz wyprawy, pozwole sobie opisac ja nieco inaczej.

Trasa i uczestnicy wyprawy

Najwazniejszym punktem wyprawy (przynajmniej dla mnie) bylo osiagniecie pasma wydm piaskowych, ktore stanowia 3-5% powierzchni pustyni. Dotarcie tam mialo zajac nam 4 dni, jadac na poludnie od stolicy, by za wydmami obrac kierunek zachodni i dalej kierujac sie na polnoc do Mongolii Centralnej odbic na wschod, zataczajac petle o dlugosci 2000km. Na naszej trasie znalazlo sie kilka parkow narodowych, wewnatrz ktorych moglismy zwiedzic kaniony, zamarzniete wodospady (mimo blisko 20 stopni Celcjusza w ciagu dnia), zwiedzic Karakorum - dawna stolice Imperium Mongolskiego czy wspiac sie na polozony wsrod gor klasztor buddyjski. Podczas calej 9-dniowej wyprawy udalo sie nam odwiedzic zaledwie kilka osad i miast, w ktorych moglismy odnowic zapasy wody.

przed...

...i po

Dzielnym kierowca naszego UAZa byl Togo, dumny ojciec 4 corek. Poza nim 24h na dobe przez 9 dni wsrod pustkowii Gobi mialem spedzic z glownymi organizatorami, czyli polskim malzenstwem: Slawa i Krzyskiem (www.pocztowkizpodrozy.pl), francuzka para: Charlene i Royer'em oraz dwojka Szwajcariow: artysta-grafikiem Andrei'em i Joel'em.

nocleg pierwszy...

...i ostatni

Mongolowie

Wspolczesni Mongolowie niewiele maja wspolnego z koczowniczymi ludami wojownikow sprzed wiekow. Choc pozornie sprawiaja wrazenie gwaltownych i gruboskornych (glownie ze wzgledu na charczacy, agresywnie brzmiacy jezyk) w rzeczywistosci sa bardzo wesolym narodem. Jedyne chyba co im zostalo to niesamowita odpornosc na niesprzyjajace warunki zycia. W miejscu, gdzie latem temperatura przekracza 40 stopni Celcjusza a zima spada do -35, gdzie dzienne amplitudy nierzadko przekraczaja 35 stopni a do najblizszego sasiada jest nieraz kilkadziesiat kilometrow, bezinteresowna pomoc to podstawa przetrwania. Nie ma mowy, by nie zatrzymac sie przy zepsutym samochodzie, nie zaprosic samotnego jezdzcy na sniadanie po mroznej nocy czy odmowic schronienia. Zadziwiajace bylo to, ze za kazdym razem gdy udalo sie nam rozpalic wieczorem ogien, rano zjawial na sie jakis gosc, mimo ze zawsze wydawalo sie nam, ze jestesmy calkowicie sami na pustkowiu.

Przez caly czas wyprawy, Togo zadziwial nas umiejetnosciami sprawnego manewrowania pomiedzy w zaden sposob nieoznakowanymi szlakami, dzielnie walczac przez 8h dziennie z pozbawiana wspomagania kierownica rosyjskiego UAZa. Zapytany ile czasu zajmie dotarcie do jakiegos miejsca, najzwyczajniej w swiecie wskazywał na niebo - punkt, w ktorym bedzie znajdowalo sie slonce gdy osiagniemy cel. Poza umiejetnosciami motorycznymi godnymi kierowcy rajdowego, Togo jest rowniez swietnym mechanikiem. W krainie w przewodnikach opisywanym jako miejsce, gdzie "breakdowns can be deadly" jest to nieodzowny element. Podczas usterek lub zmiany opon, gdy my bawilismy sie w rzucanie kamieniami do puszek, nasz mongolski kierowca z niezwykla wprawa rozwiazywal problem, nawet jezeli znalezienie przyczyny wymagalo rozebrania polowy silnika.

Mongolia

Mongolia to przede wszystkim dzikosc. Turystow uprzejmie prosi sie, by znalezione dinozaury raczej oddawać paleantologom niz chować do plecaka. Miejsce, gdzie mozna jechac kilka godzin nie spotykajac niczego poza kilkoma orlami i stadami dzikich koni. By stac sie właścicielem ziemi o powierzchni jaka obejmuje tylko wzrok wystarczy postawić jurte.

Krajobraz wyglada jakby jego tworca chcial wykorzystac wszystkie dostepne warianty terenu. Czerwone krzaczki, zielone krzaczki, niska trawa, wysoka trawa, piasek, zwir, kamienie, skały, gory, rzeki, kaniony, ciagnace sie dziesiatkami kilometrow obszary plaskie jak patelnia a wszystko to w kazdej możliwej kombinacji, z przejściami tak gwaltownymi jakby ktos odcinal je linijka na mapie.

Gorące powietrze nad rozgrzana ziemia powoduje ze znikają i pojawiają sie cale gory, wydłuża nogi wielbłądów tak, ze przypominaja te z w sennych obrazach Salvadora Dali'ego. Horyzont tak odległy, ze nie mając zadnych punktów odniesienia, ani jednego krzaczka czy wzniesienia, wzrok ludzki nie jest w stanie odroznic odległości kilkuset metrów od kilkunastu kilometrów.

Na kazdego Mongola przypada 13 koni i prawdopodobnie tyle samo krow, owiec, koz i jakow. Do tego masa jaszczurek, orlow, przeroznych gryzoni i owadow...

Trudy podrozy...

Nie ma sie co oszukiwac. Podrozowanie w formie niezorganizowanej to w 90% obdarta z jakiejkolwiek romantycznosci uciazliwa tulaczka, wsrod niewygod, nieprzespanych nocy i trudnych warunkow pogodowych. Tak bylo i tym razem...

Jak mozna opisac podróżowanie UAZem po Mongolii? Wyobraź sobie najgorszej jakości kamienista, polna drogę, przemierzana ze srednia prędkością 40km/h. Dodaj uskoki przy wyschnietych strumieniach, stada wielbłądów przebiegających zaraz przed maska samochodu, z boku palace słońce atmosferze wszechobecnego kurzu wzerajacego sie az po linie papilarne. Zasniecie grozi wybicie szyby glowa a z ksiazki wyczytac mozna mniej wiecej tyle co z mrowiska. Przy drodze przygnebiajacy widok scierwa konskiego lub niezliczone ilosci oskubanych przez padlinozercow czaszek. Przemnoz to przez 9 dni, 8h dziennie bedac rzucanym jak workiem brudnych ziemniakow a otrzymasz warunki podróżowania szlakami Mongolii.

Wieczorem, zoladek buntuje sie przeciwko wizji kolejnej porcji gulazu zjadanej z 12-godzinnym odstepem od sniadania. Pomimo 12-godzinnego cyklu snu zgodnego ze sloncem, noc rowniez nie przynosi ulgi. Surowy klimat pustyni, z w ciagu godziny od zachodu slonca scina wode w baniakach, nie dajac wystarczajaco czasu na nalozenie na siebie 4 warstw odziezy potrzebnej na noc. Bywa, ze materialu na ognisko nie ma w promieniu kilkudziesieciu kilometrow, czasem trzeba ratowac sie chociazby suchymi odchodami wielbladow, lub po prostu zaszyc sie w spiworze zaraz po zachodzie.

...zawsze zostaja wynagrodzone.

Warto jednak poświęcić wiele wyrzeczen dla kilku chwil doskonałości.

Jednym z takich momentow byl poranek w pierwszej lokalizacji polozonej w kanionie. Kawa zagotowana bezposrednio w kubku na rozzarzonych weglach, mimo ze parzyla rece i pokryta warstwa popiolu byla najlepsza w moim zyciu. Strzal adrenaliny jaki poczulem wspinajac sie na pionowa sciane kanionu, majac wizje upadku na skaly jakies 4-5 metrow nizej, w kontekscie szpitala oddalonego o jakies 6h jazdy, byl tym czego szukalem w mojej wyprawie. Mimo pokaleczonych rak i drzacych nog, euforia spowodowana przelamaniem strachu towarzyszyla mi przez caly dzien.

Po dotarciu na wydmy poczulem sie jak dziecko w wielkiej piaskownicy. Skokom, bieganiu, turlaniu i krzykom nie bylo konca. Widac ile radosci moze przyniesc kontak z najbardziej surowa forma natury.